Karmienie piersią inaczej, czyli za pomocą laktatora i odciągniętego pokarmu to metoda coraz popularniejsza wśród mam. Niektóre korzystają z niej z wyboru, inne z konieczności- bywa, że dziecko ma tak duże problemy z odruchem ssania, że niemożliwe jest tradycyjne karmienie piersią. Odciąganie pokarmu jest też jedyną możliwą metodą, kiedy dziecko musi pozostawać w szpitalu (wcześniaki, dzieci poddawane zabiegom operacyjnym w pierwszych dniach życia). W tych trudnych dniach nie ma dla niego lepszego pokarmu niż mleko mamy, a z pomocą przychodzi wówczas laktator. Jak długo może być przechowywane mleko odciągnięte z piersi? W jakiej temperaturze mleko zachowuje swoje właściwości?
Jak przechowywać mleko kobiece?
Choć odciągnięte przy pomocy laktatora (ręcznego lub elektrycznego) mleko najlepiej podać dziecku od razu, możliwe i jak najbardziej dopuszczalne jest jego przechowywanie. Mleko w temperaturze pokojowej może być przechowywane do ośmiu godzin. Jeśli planujemy podać je później, konieczne jest schłodzenie mleka bezpośrednio po odciągnięciu, poprzez włożenie go do lodówki. Aby osiągnąć właściwą temperaturę przechowywania mleka niewskazane jest umieszczanie go na drzwiach lodówki, najlepiej wybrać miejsce przy tylnej ścianie. Jeśli w ciągu dnia kilkakrotnie korzystamy z laktatora, kolejne porcje mleka można ze sobą łączyć, ale tylko wówczas, gdy są one w tej samej temperaturze. Ogólne zasady przechowywania mleka to:
- w temperaturze pokojowej mleko świeże po odciągnięciu może stać do 4 godzin, ale nie więcej niż 8 godzin
- w zwykłej lodówce w temperaturze +4 stopnie do 96 godzin
- w zamrażalce wewnętrznej w temperaturze -10st – tydzień
- w chłodziarko-zamrażarce w temperaturze -14 stopni – kilka tygodni
- w zamrażarce w -20 stopniach 3 – 6 miesięcy
- mleko po podgrzaniu z zamrażarki lub świeże podgrzane w temperaturze pokojowej maksymalnie 4 godziny
Jak przygotować mleko do spożycia?
Jeśli przechowujemy mleko w lodówce lub zamrażarce, konieczne jest również przestrzeganie odpowiednich warunków jego ocieplania. Po wyjęciu mleka najlepiej od razu oznaczyć na opakowaniu mleka godzinę wyjęcia- zmniejszy to ryzyko późniejszej pomyłki. Mleko wyjęte z zamrażarki można rozmrażać na dwa sposoby: wolny i szybki, przy czym rekomendowany jest sposób wolniejszy. Rozmrażanie szybkie w temperaturze 37 °C. można wykonywać w łaźni wodnej (napełnienie pojemnika do 3/4 wysokości butelek) lub podgrzewaczu do pokarmu Rozmrażanie wolne polega na stopniowym ocieplaniu mleka- po wyjęciu z zamrażarki pozostawia się go w lodówce na około 12 godzin, a następnie wystawia się go do temperatury pokojowej. Po rozmrożeniu mleko należy delikatnie zmieszać, by uzyskać jednolity roztwór- zdarza się, że mleko rozwarstwia się na fazę tłuszczową i płynną- nie zmienia to jego cennych właściwości.
Jakie pojemniki są odpowiednie do przechowywania pokarmu?
Pojemniki lub woreczki, w którym przechowujemy pokarm powinny być wykonane z tworzywa sztucznego dopuszczonego do kontaktu z żywności, a przede wszystkim nie zawierać bisfenolu A. Aby nie dopuścić do zepsucia się pokarmu, pojemniki muszą być szczelnie zamykane. Pomiędzy kolejnymi użyciami pojemniki należy dokładnie myć i dezynfekować
Jak dezynfekować pojemniki do odciągania i laktator?
Po każdym zastosowaniu należy umyć pojemniki w ciepłej wodzie z dodatkiem płynu do mycia naczyń i dokładnie wypłukać z pozostałości piany. Następnie należy wykonać dezynfekcję we wrzątku (przez kilka minut) lub w kuchence mikrofalowej czy specjalnie do tego celu przeznaczonych sterylizatorze.. Suchy sprzęt najlepiej przechowywać w czystych, wyparzonych i szczelnie zamykanych pojemnikach. Jeśli dziecko urodziło się w terminie i jest zdrowe, pojemniki, butelki i smoczki należy dezynfekować:
- w 1 miesiącu życia dziecka – przed każdym użyciem,
- w 2 miesiącu życia dziecka – raz dziennie,
- od 3 miesiąca życia dziecka – 2 do 3 razy w tygodniu.
W przypadku wcześniaków najlepiej używać akcesoriów jednorazowych lub dezynfekować je przed każdym użyciem.
Szczegółowe zalecenia, jak dezynfekować laktator znajdują się zwykle w instrukcji dołączonej przez producenta.
Czy mleko mrożone nadal zachowuje swoje właściwości?
Mleko uzyskane po rozmrożeniu zawiera wszystkie cenne substancje, które można w nim znaleźć bezpośrednio po odciągnięciu. Mogą one jednak ulec rozkładowi, jeśli będziemy nieprawidłowo rozmrażać lub ocieplać mleko. Do najważniejszych białek, które ulegają zniszczeniu w temperaturze 40-50 stopni zalicza się przeciwciała (immunoglobuliny) które chronią przed infekcjami i są najważniejsze w pierwszym okresie życia dziecka. Nadmierna temperatura powoduje również rozkład niektórych witamin, szczególnie z grupy B, witaminy C oraz kwasu foliowego.
Mleko dla wcześniaka
Nieco inne zalecenia obowiązują w przypadku mleka, którym karmione ma być dziecko urodzone przedwcześnie. Jego niedojrzały układ immunologiczny i pokarmowy jest szczególnie wrażliwy na chorobotwórcze czynniki zewnętrzne. Ogólne normy przechowywania pokarmu dla wcześniaków i dzieci chorych, to:
- W temperaturze pokojowej do godziny
- W lodówce na tylnej ścianie- do 96 godzin
- W zamrażalniku lodówki (-10 stopni)- do tygodnia
- W zamrażarce (-18 do -20 stopni)- trzy miesiące