Jeszcze tylko chwila i maluch przestanie być noworodkiem i zacznie nosić miano niemowlaka. Dziecko z coraz większym zaciekawieniem przygląda się otoczeniu, ale w poznawaniu świata może mu przeszkadzać kolka, która właśnie w okolicach trzeciego tygodnia lubi się pojawiać po raz pierwszy.
Unoszenie główki
W trzecim tygodniu życia noworodek nieśmiało zaczyna unosić główkę podczas leżenia na brzuchu. Główka jest jednak dla malucha jeszcze zbyt ciężka, a mięśnie kręgosłupa zbyt słabe, aby utrzymać ją w powietrzu przez dłuższy czas. Do odruchów bezwarunkowych (wrodzonych), takich jak odruch Moro, odruch Babińskiego czy odruch chwytania, dołącza pierwszy odruch warunkowy (wyuczony). Wystarczy samo ułożenie noworodka w odpowiedniej pozycji, aby pojawiło się skojarzenie z karmieniem – maluch zaczyna więc szukać piersi, bez dodatkowego impulsu w postaci dotknięcia policzka lub wargi.W dalszym ciągu dłonie i stopy noworodka mogą być lekko sine, co świadczy o niedojrzałości układu termoregulacji. Należy więc pamiętać, aby – podejmując decyzję o liczbie warstw ubranek, które założymy maluchowi – brać pod uwagę temperaturę, jaką odczuwamy, dotykając jego karku. U wielu dzieci nadal utrzymuje się lekki zez, związany ze zbyt słabymi mięśniami kontrolującymi ruchy gałek ocznych. Ciemiączka na główce wciąż są dobrze wyczuwalne pod palcami.
Dłużej czuwa
Wydłużają się okresy aktywnego czuwania. Dziecko już nie tylko rozgląda się po otoczeniu, ale przez chwilę potrafi skupić uwagę na obiekcie, nawet tym, który się porusza – oczywiście powoli i w zasięgu wzroku malucha, a więc w odległości ok. 20-30 cm od jego twarzy. Noworodek w trzecim tygodniu życia reaguje na dźwięki – gdy nagle coś usłyszy, może przerwać wykonywaną dotychczas czynność (np. ssanie piersi) i z uwagą nasłuchiwać, czy odgłos pojawi się ponownie.Choć w życiu noworodka tata odgrywa bardzo ważną rolę, to jednak numerem jeden jest mama. Maluch bezbłędnie ją rozpoznaje, czy to po zapachu, twarzy, czy głosie. Obecność mamy działa kojąco, co w trzecim tygodniu życia nabiera szczególnego znaczenia. Dziecko – już bardziej świadome i zregenerowane po porodzie – „atakowane” jest niezliczoną liczbą bodźców, które nierozwinięty jeszcze w pełni układ nerwowy musi nieustannie przetwarzać. Bardzo często zdarza się, że apogeum marudzenia przypada wieczorami. Rodzice powinni zwócić uwagę na przestrzeganie rytuałów (takich jak wykonywane w określonej kolejności czynności związane z wieczorną kąpielą), które pomagają dziecku przewidzieć sekwencję zdarzeń, a tym samym – dają mu poczucie bezpieczeństwa. Podobnie jak w drugim tygodniu – bobas, zasypiając, może się nieświadomie uśmiechać.
Niektórzy twierdzą, że właśnie w trzecim tygodniu życia ujawnia się temperament dziecka. Zniknęła u malucha senność związana z poporodowym zmęczeniem, łatwiej więc zaobserwować konkretne zachowania. Oczywiście, nie jest możliwe dokładne określenie cech charakteru, jakie posiadać będzie dziecko, ale można stwierdzić, czy będzie raczej spokojne, czy wręcz przeciwnie – ruchliwe i wymagające nieustannej uwagi.
Zdrowie
Zazwyczaj w okolicach trzeciego tygodnia na głowie noworodka pojawić się może ciemieniucha, czyli żółtawe łuski, umiejscowione w okolicach ciemiączka przedniego (stąd nazwa). Przypadłość związana jest z nadmiernym rogowaceniem naskórka i wzmożoną produkcją łoju.Na skórze ciała i twarzy wciąż może utrzymywać się (bądź zagościć po raz pierwszy) trądzik noworodkowy. Jeśli od chwili narodzin na karku, powiece i czole obecne były naczyniaki płaskie, w dalszym ciągu będą one widoczne. Przy wysokiej temperaturze powietrza skórę pokryć mogą potówki.
W trzecim-czwartym tygodniu życia w miejscu wkłucia igły podczas szczepienia przeciw gruźlicy pojawia się krostka, z której może sączyć się płyn. Z czasem zamienia się w strupek, a po jego odpadnięciu – powstaje blizna. Pęcherzyka nie należy rozdrapywać, nie trzeba też przemywać płynami dezynfekującymi, wystarczy zapewnić dopływ powietrza, a więc w miarę możliwości – często „wietrzyć” rankę.
Trzeci tydzień dla wielu dzieci – i rodziców – bywa przełomowym z uwagi na dolegliwość, która – dosłownie i w przenośni – spędza sen z powiek. Kolka nieodłącznie kojarzy się z intensywnym płaczem. Mimo że jest przypadłością dość powszechną, wciąż nie ma zgodności co do jej przyczyn. Część specjalistów uważa, że jest ona wynikiem niedojrzałości układu pokarmowego (co zdają się potwierdzać towarzyszące kolce wzdęcia, a często też zaparcia), podczas gdy inni szukają winy w przeciążonym układzie nerwowym.
W trzecim tygodniu wystąpić mogą u noworodka także: pleśniawki w jamie ustnej, odparzenia na pupie, sapka, a więc utrudnienia w oddychaniu związane z infekcją, obrzękiem błony śluzowej czy zalegającymi w nosie resztkami pokarmu, bezdech, czyli przerwy w oddychaniu trwające dłużej niż 10-15 sekund. Zdecydowana większość trzytygodniowych maluchów nie ma już kikuta pępowinowego.
Dieta
Noworodek przybiera na wadze, ok. 120-220 g tygodniowo. Mleko, które trafia do jego żołądka, może się cofać do przełyku. Po karmieniu może więc dochodzić do ulewania. U dzieci karmionych piersią (u dzieci karmionych mlekiem modyfikowanym – po ustaleniu z pediatrą) należy kontynuować codzienne podawanie witamin D i K.Jak się bawić z noworodkiem?
W okresach aktywności można zaproponować noworodkowi obserwowanie karuzelki i wsłuchiwanie się w grane przez nią melodie czy pokazywanie kart bądź książeczek z czarno-białymi rysunkami. Właśnie teraz można zacząć sięgać po grzechotkę – maluch będzie reagował na jej odgłos i nasłuchiwał, czy dźwięk pojawi się ponownie. Nawet jeśli mamy wątpliwości co do naszego talentu muzycznego, warto śpiewać dziecku kołysanki.Choć zmysł słuchu nabiera coraz większego znaczenia, wciąż najważniejszą rolę pełnią zmysły węchu i dotyku. Dlatego warto pamiętać o masażu noworodka i noszeniu go blisko naszego ciała (czy to na rękach, czy w chuście).
Należy kontynuować codzienną gimnastykę, polegającą na kładzeniu bobasa na brzuchu. Wzmacnia w ten sposób mięśnie klatki piersiowej, rąk i kręgosłupa, a silne mięśnie tych partii ciała są niezbędne, aby osiągać kolejne etapy rozwoju motorycznego.
Najczęściej popełniane błędy
- Unoszenie noworodka za nóżki podczas przewijania (aby zmienić pieluszkę, należy podsunąć dłonie pod jego pupę i podnieść ją do góry),- Podciąganie malucha do góry za rączki,
- Niepodpieranie główki dziecka podczas noszenia,
- Zabawy połączone z potrząsaniem dzieckiem, podobnie jak zbyt intensywne kołysanie wózkiem, podczas którego główka noworodka bezładnie podskakuje.
- Traktowanie fotelika samochodowego jako miejsca do spania (fotelik wymusza nieprawidłową – połsiedzącą – pozycję ciała),
- Wykonywanie w obecności noworodka zbyt gwałtownych ruchów, głośne i nerwowe mówienie,
- Stosowanie u dziecka zbyt dużej ilości kosmetyków,
- Oczekiwanie, że maluch szybko nauczy się odróżniać dzień i noc,
- Ograniczanie czasu, jaki poświęca się na noszenie dziecka na rękach, w przekonaniu, że zbyt częste noszenie „rozpieszcza” malucha (należy pamiętać, że bliskość daje noworodkowi poczucie bezpieczeństwa).