Rozwój niemowlaka 10 miesiąc

Wrzesień 30, 2018

Dziesiąty miesiąc upływa pod znakiem doskonalenia nabytych do tej pory umiejętności. Maluch najwięcej czasu poświęca na wytrwałe trenowanie wstawania. Może się nawet zdarzyć, że stanie na szeroko rozstawionych nóżkach, nie trzymając się niczego. Nie oznacza to jednak, że w dziesiątym miesiącu niewiele się dzieje. Pojawiają się kolejne, całkiem nowe sprawności.

Ciągły ruch

Na dziesiąty miesiąc przypada kolejny skok rozwojowy (41-46 tydzień), uznawany równocześnie za ostatni w pierwszym roku życia dziecka. Brzdąc jest w ciągłym ruchu. Zwykle przyłapać go można na staniu i w takiej pozycji bawi się najchętniej. Coraz częściej udaje mu się podtrzymywać tylko jedną ręką – tak trzymając się, potrafi ugiąć kolanka i sięgnąć po coś, co znajduje się na ziemi. Niektóre maluchy próbują się puszczać i przez chwilę udaje im się ustać bez żadnej podpory. Pod koniec dziesiątego miesiąca wiele niemowląt przemieszcza się wzdłuż mebli. Trzeba mieć jednak na uwadze, że tempo rozwoju motorycznego w tym czasie bardzo różni się u poszczególnych dzieci. Podczas gdy jedne dopiero będą doskonalić wstawanie, inne mogą już nawet wykonywać pierwsze samodzielne kroczki. I wszystko to mieści się w normie.

Dziecko postawione na podłodze i trzymane jedynie za rączki – wykonuje ruchy chodzenia. Nie należy jednak przeprowadzać takich ćwiczeń zbyt często. Nie dość, że dziecko prawdopodobnie jeszcze nie jest gotowe na chodzenie, to dodatkowo – gdy przyzwyczaimy je do takiej rozrywki, będzie się jej nieustannie domagać, a nasze kręgosłupy na tym poważnie ucierpią.

Siedzenie i siadanie nie sprawia maluchowi żadnych trudności. Kiedy zdarzy mu się stracić równowagę, potrafi podeprzeć się rączką z dowolnej strony (na początku przygody z siadaniem podpierał się dłońmi z przodu, przyjmując tzw. pozycję trójnoga). Niektóre niemowlęta mogą zacząć się wspinać na kanapę, fotel czy krzesło, ale jeszcze nie wiedzą, jak zejść z powrotem. Warto pokazywać odpowiedni i bezpieczny sposób schodzenia – maluch leży na brzuszku i cofa się w kierunku brzegu kanapy, spuszczając nóżki na podłogę.

Dziecko już bardzo swobodnie manipuluje przedmiotami. O ile w poprzednim miesiącu najchętniej wszystko wyjmowało, ewentualnie wkładało małą zabawkę do dużego pudełka, o tyle teraz tę umiejętność wkładania stale trenuje – jeden niewielki obiekt umie umieścić w drugim również niewielkim obiekcie. Ciekawą formą zabawy może więc być dla niego wsadzanie mniejszych kubeczków do większych. Doskonali się chwyt pęsetkowy. Na wyższy poziom wkracza ogólna sprawność wszystkich paluszków – dziecko może analizować budowę zabawki, dotykając paluszkiem jej poszczególnych, nawet najdrobniejszych, części. Dzięki tej zręczności coraz lepiej wychodzi mu przewracanie stron w książeczce.

Aktywne i towarzyskie dziecko

Dziesięciomiesięczne niemowlę jest bardzo radosne, aktywne i towarzyskie. Nawet jeśli do obcych osób początkowo podchodzi z dystansem, zwykle wystarczy chwila, aby się oswoiło i zaczęło zachęcać do wspólnej zabawy. Zabawie tej towarzyszy intensywne gaworzenie, piszczenie i głośny beztroski śmiech. Maluch lubi też psocić i choć rozumie, gdy tata lub mama mówi „nie wolno”, to często za nic ma te zakazy i robi to, co mu się podoba. Jest uparty i kiedy wyznaczy sobie cel, dąży do niego. Pojawia się jednak nowe zachowanie – gdy coś w osiągnięciu tego celu przeszkadza, dziecko zwraca się o pomoc do rodzica, np. jeśli nie potrafi włączyć zabawki, podaje ją opiekunowi, aby uratował sytuację.

Dziecko rozumie znaczenie coraz większej liczby słów, a gdy zapytane zostanie: „gdzie jest lampa?” bądź „gdzie jest babcia?”, odwróci głowę w jej kierunku. Dużo gaworzy, a monologom towarzyszyć może gestykulacja. Nierzadko w dziesiątym miesiącu po raz pierwszy pada świadome „mama” czy „tata”, choć czasem maluch zaczyna łączyć te słowa z konkretnymi osobami dopiero kilka miesięcy później. Może umieć wykonywać pierwsze gesty, np. robić „papa”, choć w przypadku niektórych dzieci nie doczekamy się takiego machania rączką aż do ukończenia roczku, a nawet dłużej.

Niemowlę jest łase na pochwały. Gdy zrobi coś nowego, spogląda w kierunku rodzica z iskierkami w oczach, tak jakby było dumne z tego, co właśnie osiągnęło, oczekując równocześnie aprobaty bliskiej osoby. I rzeczywiście kiedy maluchowi coś się uda, np. po raz pierwszy zrobi kroczek albo wykona jakiś skomplikowany manewr zabawkami, warto uśmiechnąć się i z radością w głosie go pochwalić. To niewątpliwie zachęca do działania.

Dziecko rozumie już, że nawet jeśli coś znika mu z oczu, to nie przestaje istnieć. Kiedy więc zasłonimy zabawkę kocykiem, będzie próbować ten kocyk zdjąć. Wie też, że pewne sytuacje następują po sobie. Gdy mama zakłada mu buciki i kurtkę, rozumie, że zaraz wyjdą na spacer.

Zdrowie

Dziecko raczkuje, wstaje, a nawet kroczy wzdłuż mebli. Wszystko to sprawia, że potrafi dotrzeć do każdego zakamarka mieszkania. Dla niego jest to doskonała przygoda, dla rodziców – źródło strachu i obaw, że maluch zrobi sobie krzywdę. Aby do tego nie dopuścić, należy odpowiednio zabezpieczyć mieszkanie i usunąć wszelkie zagrożenia. Warto nakleić na rogi szafek specjalne silikonowe ochraniacze bądź folię bąbelkową. Najlepiej w ogóle zrezygnować z obrusów – wystarczy chwila, aby niemowlę, próbując stanąć, ściągnęło na siebie filiżankę z gorącą kawą. Warto zamontować blokady na szafkach, a przedmioty, które mogą być dla dziecka niebezpieczne, np. noże, środki chemiczne, przenieść na wyższe półki, będące poza jego zasięgiem. W nieużywane kontakty należy włożyć tzw. zaślepki. W zanadrzu trzeba mieć przygotowaną apteczkę z wodą utlenioną, jałowymi gazikami i plastrami.

Ciemiączko przednie zwykle jest jeszcze niezarośnięte, co jednak powinno ulec zmianie w ciągu dwóch następnych miesięcy. Większość maluchów ma już kilka ząbków, choć czasem na ich pojawienie się trzeba czekać do pierwszych urodzin. Jeśli jedynki już są, należy o nie dbać – potrzebna będzie szczoteczka i pasta przeznaczona dla niemowląt (bez fluoru). Na skórze niemowlaka występować mogą: potówki, naczyniaki płaskie, które jednak są już mniej widoczne niż w pierwszych miesiącach życia. Swędząca wysypka może być objawem atopowego zapalenia skóry. Podczas płaczu dochodzić może do bezdechu afektywnego, czyli zanoszenia się. Epizody bezdechu mogą mieć miejsce nawet u kilkuletniego dziecka.

Na dziesiąty miesiąc nie są przewidziane żadne obowiązkowe szczepienia.

Dieta, waga około 10 kg

Dziesięciomiesięczne niemowlę waży ok. 9-10 kg, choć oceny prawidłowego rozwoju w tym zakresie powinien dokonywać pediatra. Miesięczny przyrost wagi jest zdecydowanie mniejszy niż na początku życia malucha. Dziecko w tym wieku zwykle chętnie poznaje nowe smaki, choć ma też swoje preferencje i pewnych potraw może po prostu nie lubić. Jak jednak twierdzą eksperci, aby maluch zaakceptował nowy smak, potrzeba... kilkunastu prób. Z pewnością produkty, za którymi nie przepada, a które są wartościowe, można podawać w różnych formach – być może eksperyment się uda i np. wypluwane jajko przypadnie do gustu, gdy będzie zmieszane z zupką.

Dziecko już bardzo dobrze sobie radzi z gryzieniem większych kawałków – i to nawet jeśli nie ma jeszcze ząbków. Doskonali umiejętność posługiwania się łyżeczką i kubeczkiem. W trakcie jedzenia maluch nieraz chętnie karmi rodzica, wyjmując np. fragment mięsa z buzi i podając go mamie czy tacie. Gdy rodzic przyjmie podarunek, spotyka się to z ogromną satysfakcją ze strony brzdąca.

Główny posiłek niemowlaka powinien już składać się z dwóch dań, a więc zupy i drugiego dania z mięsem czy rybą. Wprowadzać można kolejne produkty, takie jak warzywa strączkowe, truskawki, poziomki czy nieco bardziej egzotycznego ananasa. Fasola czy bób mogą jednak wzdymać, nie należy więc podawać ich zbyt często. Jeśli brzdąc nie ma problemów z nietolerancją pokarmową i nowe produkty nie wywołują sensacji jelitowych, w dziesiątym miesiącu można spróbować podawać jogurt naturalny lub kefir.

Należy kontynuować podawanie witaminy D.

Jak się bawić?

Dziesięciomiesięczne dziecko uwielbia bawić się w chowanego i to w różnych wariantach – gdy rodzic zasłania je kocykiem bądź gdy to zabawka jest przykrywana i zadaniem malucha jest odnalezienie jej. A nawet nieraz samo ukrywa się za krzesłem i ze śmiechem spogląda zza oparcia, czy mama lub tata na nie patrzy.

Dużym powodzeniem cieszą się... przedmioty codziennego użytku. Najnowsza zabawka nieraz przegrywa z pilotem od telewizora, garnkiem czy butami mamy. Chętnie bawi się również zabawkami interaktywnymi, lalkami, misiami, z zaciekawieniem przegląda książeczki. Niemowlę może zacząć pokazywać paluszkiem części ciała u misia czy lalki, np. gdy zostanie zapytane „gdzie jest oko?” albo „gdzie lala ma oko?”. Jednak niektóre maluchy potrafią je wskazać dopiero po ukończeniu roczku, a nawet później, wiele zależy od tego, jak dużo czasu poświęcamy na tego typu zabawę.

Ciekawą propozycją dla niemowlaka, który próbuje stawiać pierwsze kroczki, jest tzw. pchacz. Nie tylko pozwala on przemieszczać się po pokoju (nie powodując wyrobienia nieprawidłowych nawyków, jak to jest w przypadku chodzika), ale dodatkowo zwykle wyposażony jest w pianinko czy inne grająco-świecące elementy. Maluch w tym wieku uwielbia się huśtać – jeśli w okolicy nie ma placu zabaw, warto zastanowić się nad zakupem huśtawki domowej.

Najczęściej popełniane błędy

- Zbyt częste umieszczanie dziecka w chodziku (z chodzika najlepiej całkowicie zrezygnować),
- „Uczenie” chodzenia, gdy niemowlę jeszcze nie jest na nie gotowe,
- Przykładanie zbyt dużej wagi do tego, jak dziecko rozwija się w porównaniu do rówieśników – zarówno tempo rozwoju motorycznego, jak i emocjonalno-intelektualnego jest bardzo zróżnicowane, szczególnie w okolicach pierwszego roku życia,
- Noszenie dziecka w nosidełku przodem do świata,
- Zabawy połączone z podrzucaniem i potrząsaniem dzieckiem,
- Podawanie dziecku do jedzenia wyłącznie produktów w postaci „papek”,
- Stosowanie u dziecka zbyt dużej ilości kosmetyków.

Dziecko powinno już umieć:

samodzielnie siadać do siadu prostego
siedzieć bez podparcia
samodzielnie stawać przy meblach
raczkować/czworakować
stać z podparciem
podtrzymywane za rączki, wykonywać ruchy chodzenia
wkładać przedmioty jeden w drugi, np. mniejszy kubeczek do większego
zrozumieć, że przedmiot nadal istnieje, gdy zniknie mu z oczu
myśleć intencjonalnie i dążyć do wyznaczonego celu
podać rodzicowi zabawkę, oczekując pomocy w uruchomieniu czy rozpakowaniu jej
sprawnie posługiwać się paluszkami
podnosić drobne obiekty za pomocą chwytu pęsetkowego
przewracać strony w książeczce

Dziecko może już umieć:

chodzić wzdłuż mebli
stać przez chwilę bez podparcia
stawiać pierwsze samodzielne kroczki
wspinać się na kanapę
świadomie wymawiać słowa „mama” czy „tata”, wiedząc, co oznaczają
robić rączką „papa”
pokazywać części ciała
odwracać głowę w kierunku konkretnego obiektu, np. lampy, gdy zostanie zapytane, gdzie się on znajduje

To powinno zaniepokoić: