W czasie ciąży skóra przyszłej mamy ulega zmianom, głównie pod wpływem hormonów mających chronić jej dziecko. Kobiety mogą skarżyć się na wiele problemów, które dotychczas były im obce, a stosowane od dawna kosmetyki mogą nagle stać się zbyt agresywne lub wywoływać podrażnienia. Niektóre substancje czynne stosowane nawet w niegroźnych z pozoru preparatach, mogą być niebezpieczne dla organizmu rozwijającego się dziecka. Jakie kosmetyki można stosować bez obaw w okresie ciąży, a których lepiej unikać?  Na jakie substancje zwracać szczególną uwagę sprawdzając skład preparatów?

Na jakie składniki w kosmetykach powinnam uważać?

Zmiany zachodzące w  organizmie kobiety w okresie ciąży, są inicjowane zwiększoną lub obniżoną aktywnością poszczególnych hormonów – estrogenów, progesteronu, prolaktyny, gonadotropiny kosmówkowej, oksytocyny, hormonu luteinizującego, androgenów oraz powiększającym się mięśniem macicy proporcjonalnie do rozwijającego się w niej płodu. W konsekwencji równowaga w gospodarce hormonalnej bardzo szybko ulega zachwianiu, co skutkuje pojawieniem się zmian oraz dolegliwości w całym organizmie, w tym w obrębie skóry i owłosienia. Zmiany hormonalne zachodzące w  organizmie matki mogą powodować, że skóra na twarzy w tym okresie może być przesuszona lub przeciwnie – może się przetłuszczać. Skóra kobiety ciężarnej, szczególnie w pierwszym trymestrze może stać się nadwrażliwa i nadreaktywna, stąd stosowane kosmetyki muszą wykazywać się szczególną delikatnością. Nie jest to również czas, by testować nowe preparaty.

Już na początku ciąży warto przeanalizować stosowane kosmetyki, sprawdzając ich skład pod kątem substancji  potencjalnie szkodliwych. W czasie ciąży nie zaleca się stosowania kosmetyków z zawartością takich składników, które mają zdolność przenikania przez skórę. Zalicza się do nich:
 -retinol i wszystkie postacie witaminy A– to szczególnie niebezpieczny składnik kosmetyków o zdolności przenikania przez skórę oraz działaniu uszkadzającym na płód, zawarty jest najczęściej w kosmetykach przeciwtrądzikowych oraz przeciwzmarszczkowych
-kwasy owocowe o wysokich stężeniach AHA – powodują podrażnienie skóry oraz mogą wywołać trwałe przebarwienia
- kwas salicylowy – BHA – może powodować wady wrodzone płodu oraz zaburzenia krzepnięcia krwi u noworodka
-olejki eteryczne – niektóre z nich mają działanie teratogenne oraz poronne (np. olejek szałwiowy, bergamotowy)
- triklosan i  kwas azelainowy, tetracykliny – mają działanie poronne oraz teratogenne(uszkadzające płód)
 - fluor – nadmiar fluoru działa toksycznie na rozwijające się dziecko.

Najbezpieczniej jest używać kosmetyków o prostym składzie, bez dodatku nadmiaru konserwantów oraz substancji zapachowych i drażniących.

Zapachy w okresie ciąży

Zwiększona podatność kobiet w okresie ciąży na zapachy to powszechnie znana dolegliwość, szczególnie nasilona w pierwszym trymestrze. Choć nie ma przeciwwskazań do stosowania nawet intensywnych perfum, wiele przyszłych mam rezygnuje z nich, bo nagle stają się drażniące, a nawet prowokują nudności czy wymioty. Czy w czasie ciąży można w takim razie stosować aromaterapię? Czy olejki eteryczne są bezpieczne? Wszystko zależy od rodzaju preparatu.  Podczas stosowania olejków eterycznych należy zachować szczególną ostrożność, zwłaszcza w pierwszym trymestrze ciąży. Należy pamiętać, że intensywne zapachy mogą wywołać mdłości oraz bóle głowy, więc zapach musi być łagodny i  przede wszystkim sprawiać przyjemność . Naturalne olejki eteryczne polecane podczas ciąży to m.in. rumiankowy, cytrusowy, różany, lawendowy, olejek neroli, olejek z  drzewa sandałowego, eukaliptusa oraz z  geranium. Niewskazane podczas ciąży są olejki z bazylii, mirry, mięty i lauru. Olejek cedrowy, szałwiowy, bergamotowy, jałowcowy, jaśminowy oraz rozmarynowy mają działanie teratogenne i poronne

Trądzik a ciąża- co mi pozostaje?

Choć w okresie ciąży zmiany trądzikowe często zmniejszają się, nie wszystkie kobiety wyobrażają sobie całkowite odstawienie dotychczas stosowanych kosmetyków, w obawie przed nawrotem choroby. Bywa również, że to właśnie ciąża powoduje pojawienie się wykwitów, a przyszła mama nie jest pewna, czy w tym czasie może stosować preparaty lecznicze. Niestety większość silnie działających preparatów jest przeciwwskazanych do stosowania w tym okresie, warto jednak postawić na łagodną pielęgnację oraz delikatne oczyszczanie twarzy i innych miejsc dotkniętych trądzikiem. Dopuszczalne jest stosowanie nadtlenku benzoilu w niewielkich stężeniach. Aby nie dopuścić do powstawania trwałych przebarwień  konieczne jest używanie kremu z wysokim filtrem UV, również w okresie zimowym(promieniowanie UVA występuje niemal z tym samym natężeniem przez cały rok)

Złuszczanie w ciąży- czy istnieje bezpieczna alternatywa?

Czy w okresie ciąży można stosować preparaty złuszczające? Jak najbardziej tak, należy jednak dobierać je ostrożnie. Dopuszczalne jest stosowanie peelingów enzymatycznych. Zawierają one w swoim składzie enzymy proteolityczne (papaina, bromelina), które skutecznie rozpuszczają martwe i zrogowaciałe komórki naskórka oraz są bezpieczne dla wrażliwej skóry ciężarnych. Silniej działające peelingi nie są przeciwwskazane, o ile skóra kobiety dobrze je toleruje.  W czasie ciąży można stosować też kwasy złuszczające, takie jak kwas migdałowy czy kwasy PHA.  W okresie złuszczania naskórka należy również zabezpieczać skórę przed działaniem promieni słonecznych.

Przyszła mama w gabinecie kosmetycznym

Wiele kobiet zastanawia się, czy w okresie ciąży mogą korzystać z usług gabinetów kosmetycznych.  Ciężko o jednoznaczną odpowiedź na to pytanie. Proste zabiegi, jak depilacja woskiem (zimnym!), epilacja brwi, manicure lub pedicure nie niosą za sobą ryzyka, dopuszczalne jest również używanie lakierów hybrydowych oraz lamp UV do utwardzania lakieru. Na kolorowe lakiery powinny uważać kobiety tuż przed rozwiązaniem- w czasie porodu (szczególnie przez cięcie cesarskie) na palec wskazujący zakładany jest pulsoksymetr  służący głównie do pomiaru saturacji (utlenowania) krwi. Lakiery pokrywające płytkę paznokciową utrudniają odczyt tej wartości przez aparat.
Każdorazowo przed planowaniem zabiegów kosmetycznych w gabinecie należy poinformować osobę je wykonującą o swoim stanie- istnieje szereg przeciwwskazań, zwłaszcza jeśli chodzi o substancje silnie działające oraz zabiegi fizykoterapeutyczne.

W ciąży przeciwwskazane jest wykonywanie takich zabiegów, jak na przykład:
-  z użyciem prądów oraz fal radiowych, np. jonoforeza, elektroforeza, galwanizacja – mają negatywne działanie na rozwijający się dziecko, mogą powodować poparzenia;
- zabiegi depilacyjne z ciepłym woskiem – mogą powodować zaburzenia krążenia, a nawet predysponować do pojawienia się żylaków;
- zabiegi rozgrzewające, np. sauna – mogą doprowadzić do pękania naczynek krwionośnych oraz przedwczesnych skurczów mięśnia macicy;

 Z drugiej strony, również przyszła mama może liczyć na chwilę relaksu podczas rytuałów upiększających- w ofercie wielu gabinetów znajdują się pakiety zabiegów dedykowane kobietom ciężarnym, które uwzględniają ich odmienne potrzeby.

Opracowała: lek. Sylwia Ziółkowska