Kalendarz rozwoju dziecka

Tygodnie

Miesiące

Lata

Rozwój niemowlaka 9 miesiąc

Rozwój niemowlaka 9 miesiąc

Dziewięciomiesięczny brzdąc to już prawdziwy akrobata. Raczkuje, siada, wstaje, a być może potrafi już nawet krok po kroczku spacerować wzdłuż mebli. Nic dziwnego, że rodzice mogą być teraz bardziej zmęczeni niż kiedykolwiek, a czasem odnoszą wrażenie, że przydałaby się im dodatkowa para oczu.

Raczkowanie

Większość maluchów w dziewiątym miesiącu potrafi już sprawnie raczkować i nieraz robią to w zaskakująco szybkim tempie, szczególnie gdy w zasięgu ich wzroku pojawi się interesujący przedmiot. Trudności nie sprawia im siedzenie, choć czasem zdarza się stracić równowagę – wówczas wiedzą, że mogą podeprzeć się rączką nie tylko z przodu, ale także z tyłu. Z łatwością samodzielnie siadają – zazwyczaj robią to, przechodząc z pozycji leżącej do czworaczej, a z niej do siadu prostego. Nieraz są tak podekscytowani nowymi umiejętnościami, że... ćwiczą je nawet podczas snu.

Jednak tym, na co dzieci w tym wieku poświęcają najwięcej czasu, jest stawanie przy meblach i szczebelkach łóżeczka. Zwykle nie potrzebują już do tego pomocy rodzica – same podpierają się na kolanie i podciągają rączkami. Uwielbiają się bawić w tej pozycji, a czasem, gdy usłyszą muzykę, próbują tańczyć. Niektóre maluchy idą, dosłownie, o krok dalej i zaczynają spacerować wzdłuż mebli. Choć wiele brzdąców osiąga ten etap około jedenastego miesiąca życia. Ucząc się wstawania, upadają zazwyczaj na plecy, nieraz uderzając głową o podłogę. Dzieje się tak, ponieważ dopiero później opanują umiejętność lądowania na pupie.

W dziewiątym miesiącu życia niemowlęta wykonują ruchy chodzenia, gdy są trzymane pod pachami i stawiane na podłodze. Nie należy jednak takiej gimnastyki wykonywać zbyt często, bo na chodzenie jest jeszcze za wcześnie.

Chwyt nożycowy u dziecka przechodzi w niezwykle precyzyjny chwyt pęsetkowy, który pozwala na podnoszenie najdrobniejszych obiektów. Maluch sprawnie manipuluje przedmiotami: uderza zabawkami o siebie nawzajem bądź o podłogę, rzuca, patrząc, jak upadają, wyjmuje mniejsze zabawki z większych (czy np. z pudełka). Potrafi zwykle przewracać strony książeczki, a także trzymać butelkę czy kubek. Umie naciskać guziki w grających zabawkach i wie, że należy to zrobić, aby wydobyć dźwięk.

Rozwój emocjonalno-intelektualny

W dziewiątym miesiącu zazwyczaj maleje lęk separacyjny, co nie oznacza jednak, że niemowlę z łatwością akceptuje obecność obcych osób. Potrzebuje trochę czasu, aby się z nimi oswoić i dopiero po chwili pozwala na kontakt. Strach mogą wywoływać głośne urządzenia, np. odkurzacz czy mikser.

Dziecko może stać się wyjątkowo uparte. Dość szybko się frustruje, gdy coś mu nie wychodzi. Co ciekawe, często zdaje sobie sprawę z tego, że czynność, którą chce wykonać, może nie spotkać się z akceptacją ze strony rodzica. Patrzy wówczas na mamę lub tatę, czekając na reakcję. Warto więc zacząć używać sformułowania „nie wolno”, pamiętając, aby wypowiadane słowa współgrały z mimiką twarzy i mową ciała.

Maluch coraz częściej naśladuje zachowanie innych osób. Kiedy więc rodzic sprząta zabawki, wrzucając je do pudełka, dziecko może zacząć robić to samo. Pojawia się myślenie intencjonalne. Niemowlę potrafi więc wyznaczyć sobie jakiś cel, zastanowić się, w jaki sposób go osiągnąć, a następnie przystępuje do działania (np. przesuwa przeszkody, aby dotrzeć do zabawki). Może zacząć pokazywać przedmioty paluszkiem. Rozumie też, że pewne czynności i obiekty łączą się ze sobą. Kiedy więc widzi, że mama przygotowuje posiłek, chwyta w dłoń łyżeczkę.

W dalszym ciągu następuje rozwój mowy. Niemowlę powtarza dwusylabowe ciągi, np. „ma-ma”, „da-da”, „pa-pa”. Mogą też pojawić się pierwsze proste słowa, np. jedząc, mówi „am!”. Uważa się, że w tym wieku niemowlę rozumie już znaczenie kilkudziesięciu wyrazów.

Dziecko jest ruchliwe

Biorąc pod uwagę fakt, że dziecko jest bardzo ruchliwe, trzeba liczyć się z możliwością zadrapań i skaleczeń. Należy mieć przygotowaną podręczną apteczkę z wodą utlenioną, plastrami, jałowymi gazikami. W przypadku gdy w naszym domu bądź mieszkaniu są schody, należy je odpowiednio zabezpieczyć, bo maluch na pewno nie przepuści okazji do wspinaczki. Ważne jest także, aby zminimalizować ryzyko urazów, jakie mogą pojawić się podczas ćwiczenia umiejętności stawania. Warto rozścielić na podłodze koc, można też rozłożyć matę piankową, która zamortyzuje upadki.

Nie trzeba jednak obawiać się, że przy pierwszej przewrotce dziecku stanie się poważna krzywda – ewolucja zadbała o to, żeby czaszka malucha dzielnie znosiła tego typu próby (m.in. dzięki wciąż niezarośniętemu cięmiączku). Jeśli jednak po upadku pojawiły się wymioty, dziecko jest apatyczne bądź straciło przytomność, konieczna jest pomoc lekarza – być może doszło do wstrząśnienia mózgu.

Dziewięciomiesięczny maluch ma już zwykle dwa pierwsze ząbki (dolne jedynki). Na skórze występować mogą: potówki, naczyniaki płaskie, atopowe zapalenie skóry, a podczas płaczu dochodzić może do bezdechu afektywnego, czyli zanoszenia się.

Na dziewiąty miesiąc nie są przewidziane żadne szczepienia.

Niemowlę waży około 9,5 kg

Niemowlę waży ok. 9-9,5 kg, może więc być już trzy razy cięższe niż po narodzinach. Je już bardzo wiele produktów: warzywa, owoce, mięsa, ryby, kasze, makaron, ryż, jajko (jeśli nie lubi samego jajka, można „przemycać” je w zupie). Do potraw warto dodawać ziołowe przyprawy, takie jak oregano, bazylia czy tymianek. Wbrew pozorom większość dzieci nie przepada za mdłymi, pozbawionymi wyraźnego smaku daniami. Jeśli do tej pory dieta malucha opierała się na zmiksowanych potrawach, najwyższy czas, aby zaczął gryźć większe kawałki. Na talerzu warto położyć kilka różnych warzyw, tak aby miał wybór. Nadal należy kontynuować podawanie witaminy D, szczególnie jeśli akurat przypada okres jesienno-zimowy.

Pora posiłków może przyprawiać rodziców o ból głowy. Uwagę dziecka przyciąga wszystko, co znajdzie się w zasięgu jego wzroku. Nierzadko nie chce usiedzieć w krzesełku, lecz domaga się wyjęcia, aby mógł wrócić do ciekawszego zajęcia, jakim jest raczkowanie i wstawanie.

Jak się bawić?

Maluch uwielbia się bawić na stojąco i w tej pozycji sięga po wszystko, co zobaczy – wyciąga np. ubrania z szafek, to więc dobry moment, aby zamontować blokady. Wyjmowanie i zdejmowanie to teraz najlepsze zabawy. Ale dużym powodzeniem cieszy się też zabawa w chowanego (przykrywamy malucha pieluszką lub kocykiem i odkrywamy, najlepiej z okrzykiem „a kuku!”), klaskanie, turlanie piłki, oglądanie książeczki.

W tym wieku dziecko lubi zabawki interaktywne – przyciska guziki, oczekując, że usłyszy melodię czy odgłosy zwierząt. Ogromnym zainteresowaniem cieszą się... garnki, patelnie, pokrywki, chochle. Podczas posiłku niemowlę z wielkim zaangażowaniem wymachuje łyżeczką – i choć zwykle kończy się to porozrzucaniem jedzenia po całej kuchni, warto mu pozwalać na taką rozrywkę.

Dostrzec można, że dziewięciomiesięczne niemowlę coraz częściej swoje monologi kieruje do konkretnej osoby. W jego przekonaniu przekazuje więc rodzicowi jakieś ważne informacje i sądzi, że mama lub tata doskonale wie, o co mu chodzi. Warto z nim jak najwięcej „rozmawiać”, przytakiwać, pokazywać, że go słuchamy.

Dobrym pomysłem jest trenowanie zmysłu równowagi dziecka. Jak to robić? Przyda się duża piłka do ćwiczeń. Kładziemy na niej brzdąca na brzuszku, kucamy przed nim, podtrzymując go pod paszkami, i lekko przechylamy to w jedną, to w drugą stronę.

Najczęściej popełniane błędy

- Zbyt częste umieszczanie dziecka w chodziku (z chodzika najlepiej całkowicie zrezygnować),
- Zbyt częste podtrzymywanie dziecka pod pachami i „uczenie” chodzenia,
- Noszenie dziecka w nosidełku przodem do świata,
- Pozostawianie niemowlaka samego na brzegu łóżka czy stołu,
- Zabawy połączone z podrzucaniem i potrząsaniem dzieckiem,
- Podawanie dziecku do jedzenia wyłącznie produktów w postaci „papek”,
- Stosowanie u dziecka zbyt dużej ilości kosmetyków.

Dziecko powinno już umieć:

  • samodzielnie siadać do siadu prostego
  • siedzieć bez podparcia
  • raczkować/czworakować
  • stać z podparciem
  • podtrzymywane pod pachy, wykonywać ruchy chodzenia
  • wymawiać dwusylabowe „słowa”
  • uderzać o siebie przedmiotami trzymanymi w obu dłoniach
  • wyjmować mniejszy przedmiot z większego
  • reagować na imię
  • myśleć intencjonalnie i dążyć do wyznaczonego celu
  • przyciskać guziki w zabawkach, oczekując, że wydobędzie się dźwięk
  • trzymać butelkę lub kubek 



Dziecko może już umieć:

  • stawać, podtrzymując się mebla czy szczebelków w łóżeczku
  • chodzić wzdłuż mebli
  • naśladować zachowania dorosłych
  • wymawiać pierwsze proste „słowa”, np. „am!” podczas jedzenia



To powinno zaniepokoić:

  • nie podejmuje prób przemieszczania się
  • nie manipuluje przedmiotami
  • nie chwyta przedmiotów palcem wskazującym i kciukiem, lecz całą dłonią
  • nie próbuje siadać i przewraca się, gdy jest sadzane
  • nie próbuje dotrzeć do położonej przed nim zabawki
  • mało gaworzy

Opracowała: mgr Małgorzata Przybyłowicz – Nowak

Następny artykuł: Rozwój niemowlaka 8 miesiąc