Rozwój niemowlaka 5 miesiąc

Wrzesień 30, 2018

Pięciomiesięczne niemowlę chce poznawać świat i potrafi się skutecznie domagać, aby ten świat mu pokazywać. Jego zainteresowanie wzbudzają wszelkiego rodzaju dźwięki i obiekty, uśmiecha się od ucha do ucha, radośnie gaworzy, pewnie chwyta zabawki, ogląda je z każdej strony i wkłada do buzi. Rozpoczyna się też czas, gdy trzeba mieć oczy dookoła głowy, bo maluch staje się nad wyraz ruchliwy.

Leżenie na brzuchu

W pierwszych miesiącach życia układanie niemowlaka na brzuchu wiązało się z dużymi prostestami z jego strony. Tymczasem w okolicach piątego miesiąca pozycja ta zaczyna mu się podobać. Nie tylko nie zgłasza sprzeciwu, gdy zostaje tak ułożony, ale nawet sam podejmuje próby przewracania się z pleców właśnie na brzuszek. Wszystko dlatego, że w takiej pozycji o wiele łatwiej – niż leżąc na wznak – jest mu obserwować otoczenie. Wystarczy, że uniesie główkę i klatkę piersiową, podeprze się na dłoniach i do woli może się rozglądać.

Co więcej, ułożenie na brzuchu daje możliwość zdobywania nowych, ciekawych umiejętności w zakresie bawienia się przedmiotami. Maluch podpiera się na jednym łokciu, a drugą ręką próbuje sięgać po leżącą przed nim zabawkę. Często przyciąga ją do siebie, chwyta w obie dłonie i przygląda się z zaciekawieniem, oczywiście przy tej okazji wielokrotnie wkładając ją do buzi.

Leżąc na brzuchu, niemowlę może przyjmować pozę „kołyski” („foki”). Unosi nad podłoże nóżki i rączki, opierając się na samym brzuszku. Niektóre brzdące podejmują pierwsze próby przemieszczania się: mogą przesunąć się o kilka centymetrów, odpychając się stopami od podłoża bądź podciągając się do przodu rękami.

Również w pozycji na wznak dziecko potrafi chwycić zabawkę oburącz, czasem uda mu się ją przełożyć z rączki do rączki. Coraz częściej celowo upuszcza przedmioty, oczekując, że rodzice mu je podadzą. Tak jak i w poprzednim miesiącu – maluch może wyginać się w łuk, chcąc zobaczyć to, co znajduje się za nim. W piątym miesiącu większość niemowląt z sukcesem próbuje przewracać się z pleców na brzuch i z brzucha na plecy, choć w tym drugim przypadku często jest to wynikiem przeważenia ciała na jedną stronę, a zamierzony obrót na plecy doskonalony będzie przez następne tygodnie.

Pięciomiesięczne niemowlę uwielbia bawić się swoimi stopami. W pozycji na wznak chwyta je rękoma i przyciąga do buzi, nieraz je do niej wkładając. Zaczyna wykazywać chęć siadania. Wystarczy podać palce, aby maluch chwycił się za nie i podciągnął do siadu, przykładając głowę do klatki piersiowej. Należy jednak pamiętać, że o ile takie próby można inicjować, wzmacniając w ten sposób mięśnie malucha, o tyle nie powinno się sadzać go, podpierając poduszkami – kręgosłup jeszcze nie jest na to gotowy.

Radosny i pogodny

Pięciomiesięczny brzdąc jest radosny i pogodny. Odpowiada uśmiechem na uśmiech, a nawet śmieje się, patrząc w lustro. Głużenie zaczyna przechodzić w gaworzenie, coraz częściej więc z jego ust usłyszeć można zlepki głosek „ba”, „ma”, „ga”, „gu”. Zdarza się, że powie „mama”, jednak na w pełni świadome użycie tego wyrazu trzeba jeszcze trochę poczekać.

Dziecko potrafi wyczuwać nastrój drugiej osoby, jest bardzo uważnym obserwatorem. Przyglądając się mimice i gestom oraz wsłuchując się w ton głosu, wie, czy ktoś jest zdenerwowany czy radosny i rozluźniony. Samo też wie, jak okazać swoje emocje: pojękując, płacząc, wymachując rączkami i nóżkami. Zaczyna dostrzegać związki przyczynowo-skutkowe: domyśla się, że gdy zapłacze, w pobliżu pojawi się bliska osoba. Takiego przywoływania przez płacz nie powinno się lekceważyć, nie należy też upatrywać w tym prób manipulacji. Dziecko nawołuje rodzica, bo go z różnych względów w danej chwili potrzebuje, chociażby po to, żeby zostać przytulonym i zapewnionym o tym, że jesteśmy w pobliżu.

Wzrok pięciomiesięcznego niemowlaka jest o wiele lepszy niż kilka miesięcy wcześniej. Jego spojrzenie przyciągnąć może nawet drobny koralik leżący na podłodze. I właśnie dlatego przed każdym ułożeniem malucha na niej należy dobrze rozejrzeć się, czy w jego zasięgu nie znajdują się obiekty, które mogłyby zostać przez niego połknięte.

Zdrowie

U pięciomiesięcznego niemowlaka zagrożenie SIDS (zespół nagłej śmierci łóżeczkowej) jest już mniejsze. Układ nerwowy jest bardziej dojrzały, maleje więc też ryzyko występowania bezdechów. Mogą jednak pojawiać się napady bezdechu afektywnego związanego z płaczem, tzw. zanoszenie się. Dokuczać może także sapka, choć zdarzać się będzie rzadziej, w miarę jak maluch zacznie spędzać więcej czasu w pozycji pionowej.

W okolicach ciemiączka przedniego zagościć może ciemieniucha. Jeśli od urodzenia na skórze niemowlaka obecne są naczyniaki płaskie, to w dalszym ciągu są dobrze widoczne. Zwykle bledną ok. 1. roku życia. Jeśli w zgięciach łokci i kolan pojawia się swędząca wysypka, może to być atopowe zapalenie skóry. Przy wysokich temperaturach skórę ciała (szczególnie pleców i karku) pokryć mogą potówki.

Na przełom piątego i szóstego miesiąca przypada termin przyjęcia kolejnej dawki szczepionek przeciwko błonicy, tężcowi, krztuścowi, Hib (pałeczka hemofilna typu B) i polio.

W piątym miesiącu mogą pojawić się ząbki, choć czasem wyrzynają się dopiero w okolicach pierwszych urodzin.

Dieta

Według zaleceń WHO wyłączne karmienie piersią powinno być kontynuowane do ukończenia szóstego miesiąca życia i dopiero wtedy należy przystąpić do rozszerzania diety. Część pediatrów zaleca jednak wprowadzanie niewielkiej ilości glutenu w piątym miesiącu życia.

W przypadku karmienia mlekiem modyfikowanym wprowadzanie nowych produktów rozpocząć można właśnie u pięciomiesięcznego niemowlaka. Dietę mleczną uzupełnić mogą kleiki ryżowe i kukurydziane, miksowane warzywa i owoce. Ekspozycję na gluten należy rozpocząć nieco później niż w przypadku karmienia piersią, bo w szóstym miesiącu życia.

Wprowadzając dowolny produkt do diety malucha, trzeba zwracać baczną uwagę na reakcje jego organizmu. W przypadku wystąpienia objawów ze strony przewodu pokarmowego bądź pojawienia się wysypki należy skonsultować się z pediatrą.

Pięciomiesięcznemu dziecku nadal dokuczać może ulewanie czy refluks żołądkowo-przełykowy. Jego waga wynosi zazwyczaj ok. 7 kg, choć jest to kwestia bardzo indywidualna i oceny prawidłowego rozwoju w tym zakresie powinien dokonywać pediatra (np. w oparciu o siatki centylowe).

Należy skonsultować z lekarzem suplementację witaminy D – podawanie jej zaleca się do ukończenia 1. roku życia, a nawet dłużej.

Jak się bawić z 5 miesięcznym brzdącem?

Najlepsza zabawa dla pięciomiesięcznego brzdąca to ta, podczas której towarzyszy mu mama lub tata. Łaskotki, strojenie min, uśmiechanie się, śpiewanie, wspólne tańce, opowiadanie o tym, co znajduje się w pokoju – taką rozrywkę ceni sobie niemowlę. Dodać można zabawy paluszkowe, zabawę w a kuku!, a z nowości – teatrzyk kukiełkowy. Maluch uwielbia spoglądać w lustro, warto więc stwarzać mu ku temu jak najwięcej okazji.

Niemowlę nie lubi już bezczynnie leżeć, dlatego karuzelka może popaść w niełaskę. Ale w dalszym ciągu warto oferować dziecku zabawę na macie edukacyjnej czy na puzzlach piankowych – dziecko jest teraz na tzw. etapie podłogowym i właśnie na płaskim podłożu powinno spędzać jak najwięcej czasu, aby doskonalić umiejętności przewracania się na brzuszek i plecy. Gdy leży na brzuchu, warto zachęcać je do wyciągania rączek po zabawki i do pełzania – wystarczy położyć przed nim ulubioną grzechotkę, zabawkę z metkami czy gryzak.

W piątym miesiącu niemowlę zaczyna dostrzegać związki przyczynowo-skutkowe. Ciekawym pomysłem będą więc wszelkie zabawki, które przy dotknięciu, gnieceniu czy potrząsaniu wydają dźwięk. Nie należy zapominać o zmyśle dotyku – pluszowa kostka z powierzchniami o zróżnicowanej strukturze na pewno przypadnie dziecku do gustu.

Najczęściej popełniane błędy

- Sadzanie niemowlaka i podpieranie go poduszkami,
- Noszenie dziecka w nosidełku przodem do świata,
- Pozostawianie niemowlaka samego na przewijaku, brzegu łóżka czy stołu,
- Obciążanie dziecka nadmierną ilością bodźców, np. przedłużanie zabawy, gdy maluch daje wyraźne znaki, że jest zmęczony i chce ją przerwać,
- Zbyt częste próby podciągania dziecka do siadu za rączki,
- Zabawy połączone z podrzucaniem i potrząsaniem dzieckiem, podobnie jak zbyt intensywne kołysanie wózkiem, podczas którego główka bezładnie podskakuje,
- Traktowanie fotelika samochodowego jako miejsca do spania (fotelik wymusza nieprawidłową – połsiedzącą – pozycję ciała),
- Trzymanie niemowlaka w bujaczku przez zbyt długi czas, co ogranicza mu możliwość ćwiczenia zmiany pozycji,
- Stosowanie u dziecka zbyt dużej ilości kosmetyków.

Dziecko powinno już umieć:

przewracać się z pleców na bok i z brzucha na bok
podczas podciągania do siadu przyciągać głowę do klatki piersiowej
bawić się swoimi stopami
pewnie chwytać zabawkę, także oburącz
upuszczać zabawkę
dostrzegać pierwsze związki przyczynowo-skutkowe, np. „gdy zapłaczę – pojawiają się rodzice”
wyrażać różnorodne emocje

Dziecko może już umieć:

przewracać się z brzucha na plecy, choć zwykle jest to jeszcze przypadkowa zmiana pozycji
przewracać się z pleców na brzuch
przekładać zabawkę z rączki do rączki
„przepełznąć” kilka centymetrów
gaworzyć

To powinno zaniepokoić: