Problemy pielęgnacyjne u niemowląt.

Problemy pielęgnacyjne u niemowląt.

Szczególnej pielęgnacji wymagają noworodki i niemowlęta, ponieważ nie są w stanie
zaspakajać swoich podstawowych potrzeb. Istnieje wiele problemów pielęgnacyjnych niemowląt, najczęściej występujące to:  pieluszkowe zapalenie skóry, pleśniawki, ciemieniucha oraz potówki.

Pieluszkowe zapalenie skóry

Pieluszkowe zapalenie skóry, jest to podrażnienie w miejscu przylegania pieluszki do
pośladków. Główne czynniki drażniące, które mogą predysponować do powstania pieluszkowego zapalenia skóry, to: wilgoć, ciepło, tarcie o pieluszkę, kontakt skóry z moczem, kałem oraz produktami ich rozkładu.

Główne objawy to: zaczerwienienie, wysuszenie i łuszczenie naskórka, grudki i obrzęk. Jeżeli
przyczyny nie zostaną wyeliminowane, na skutek nieprawidłowej pielęgnacji, powstają głębsze rumienie, nacieki, powierzchnie sączące, nadżerki, owrzodzenia.

Jak należy postępować w przypadku wystąpienia pieluszkowego zapalenia skóry oraz jak jemu zapobiegać?
  • dokładnie i delikatnie oczyszczać pośladki i okolicę krocza po każdym oddaniu moczu i stolca,
  • właściwie używać pieluszek wielorazowych oraz jednorazowych, zmieniać często  maksymalnie co trzy godziny, dobierać rozmiar odpowiedni do wieku, masy ciała i potrzeb dziecka, aby uniknąć tarcia
  • przy używaniu pieluszek tetrowych należy prać je w proszkach przeznaczonych dla dzieci np. w płatkach mydlanych oraz wielokrotnie płukać,
  • unikać stosowania gąbek, które ścierają ochronną warstwę naskórka,
  • eksponować zmienione chorobowo okolice ciała na powietrze, czyli wykonywać tzw. „wietrzenie pośladków”. Jest to pozostawienie niemowlęcia z odkrytymi pośladkami, bądź jedynie pod przykryciem lekkiej pieluszki na 5 - 10 minut, na brzuchu lub na boku,
  • do pielęgnacji zmienionych miejsc szczególnie polecane są kremy (z zawartością tlenku cynku, alantoiny, lanoliny i d-pantenolu) zwłaszcza te, które cechuje duże przyleganie do skóry. Kremy należy stosować grubą warstwą tak, by kolejna porcja moczu czy stolca znajdowała się na kremie, a nie na skórze zmienionej zapalnie. Krem powinien stworzyć barierę mechaniczną, pod którą będzie szybciej przebiegał proces gojenia.


Pleśniawki

Pleśniawki jest to zakażenie grzybicze jamy ustnej, najczęściej spowodowane grzybami
Candidia albicans, objawiające się w postaci kremowo-białych nalotów na błonie śluzowej
policzków i języka dziecka. Próba ich starcia może powodować krwawienie.

Wystąpieniu pleśniawek sprzyjają:
-  złe warunki higieniczne,
-  antybiotykoterapia, spadek odporności
-  obecność grzybów na skórze matki i zakażenie w czasie karmienia (ssąc zainfekowaną
drożdżakami pierś mamy, oblizany przez nią smoczek),
-  istnieją również predyspozycje rodzinne do zwiększonej częstości występowania
pleśniawek u dzieci.

Sama infekcja nie jest niebezpieczna, ale pleśniawki mogą sprawiać dziecku ból,
pieczenie i utrudniać przyjmowanie pokarmów. Noworodki i małe niemowlęta są
niespokojne i rozdrażnione. Zmiany mogą narastać w trakcie ssania.

Pleśniawki same nie znikną, konieczne jest zastosowanie odpowiedniego leczenia, np.:

-  przecieranie zmian jałową gazą nasączoną środkiem antyseptycznym, jeśli dziecko jest karmione piersią to matka powinna smarować preparatem również brodawki sutkowe

-  preparaty przeciwgrzybicze np. Nystatyna, Clotrimazol, Pimafucin (w postaci płynu), przepisane przez lekarza.

Ciemieniucha

Ciemieniucha jest niemowlęcą postacią łojotokowego zapalenia skóry. zmiany
występują już w pierwszych tygodniach, zwykle ustępują około 6 miesiąca życia i z reguły nie nawracają. Powstają na skutek nieprawidłowej funkcji gruczołów łojowych na owłosionej
części głowy i brwiach. Rozwojowi sprzyja brak odpowiedniej higieny i właściwego mycia
zajętych okolic. U części dzieci obserwuje się zależność między nasileniem zmian skórnych
a stosowaną dietą.

Ciemieniucha objawia się złuszczaniem suchych fragmentów naskórka, które mogą
tworzyć na głowie dziecka "czapeczkę" pokrywającą nieznacznie zaczerwienioną skórę.
Łuski są tłuste, żółtawe, ściśle przylegające do podłoża. Składają się ze złuszczonego
naskórka, wydzieliny gruczołów łojowych i gruczołów potowych, pokrywają cienką
warstwą część lub całą okolicę ciemienia. Zmiany nie sprawiają niemowlęciu dolegliwości,
jednak mogą stać się przyczyną rozwoju zakażenia, wypadania włosów.

Pielęgnowanie i leczenie najlepiej jest podjąć zaraz po stwierdzeniu następujących zmian:
  •  mało nasilone przypadki można leczyć częstym myciem z zastosowaniem łagodnych,  obojętnych szamponów i czesaniem,
  •  na bardziej nasilone zmiany należy zastosować po kąpieli linomag bądź nawet oliwkę salicylową (natłuszcza i złuszcza), pozostawić do rana (na 12-24 godziny) po czym należy zmieść szczoteczką dziecięcą to co uległo złuszczeniu. nie wolno agresywnie czyścić (drapać, używać grzebieni, szorować). Wszelkie postępowania zbyt „agresywne” prowadzą do odklejenia łuseczek w miejscu w którym natychmiast pojawia się bogaty w białko przesącz. Duża ilość białka powoduje, że szybko krzepnie i cały problem zaczyna się od nowa,
  •  zabieg, aby dawał efekt, powinien być powtarzany tak długo, jak długo tworzy się ciemieniucha, zwłaszcza, że ma ona tendencje do nawrotów.
 
Aktualnie obecne są na rynku gotowe środki dla dzieci do stosowania w przypadku
ciemieniuchy (np. olejek na ciemieniuchę, oliwka salicylowa).

Potówki

Potówki są to zmiany powstające w następstwie wzmożonego pocenia się przy
jednoczesnym zmniejszeniu lub utrudnieniu odpływu potu. Występują często u noworodków i niemowląt. Jednak obecność potówek u najmłodszych dzieci jest normą (do końca 3-go miesiąca życia, głównie u noworodków) i wynika z odrębności w budowie skóry dlatego nie musi być nadmiernego pocenia by powstały.

Czynnikami sprzyjającymi występowaniu potówek zwykłych jest niedojrzałość gruczołów
potowych oraz maceracja naskórka w następstwie przegrzewania (szczelne okrywanie
i zakładanie nieprzewiewnych ubrań). mogą być także następstwem nieprawidłowej
pielęgnacji. Potówki powstają często tam, gdzie stosowano kremy, zasypki bez potrzeby,
zamykając w ten sposób ujścia gruczołów potowych, które i tak wykazują słabe wydzielanie
i słaby odpływ potu.

Objawy to:
-  potówki zwykłe, drobne, zazwyczaj liczne, jasne, niezapalne pęcherzyki, mające wielkość 1-2 mm i cienką pokrywę. Powstałe pęcherzyki w ciągu następnych godzin powiększają się i pękają. występują na skórze głowy, szyi i tułowiu.
-  potówki czerwone, są to zapalne czerwone grudki o wielkości 2-4 mm, często z pęcherzykiem na szczycie. wysiewy zmian są najczęściej obfite i symetryczne. Występują na szyi, owłosionej skórze głowy oraz tułowiu i tu głównie w okolicach
narażonych na otarcia i ucisk, czyli w okolicach karku, barków, talii, w pachwinach,
dołach pachowych, łokciowych i podkolanowych.

Postępowanie:
-  usunięcie przyczyn wywołujących nadmierne pocenie i utrudnione parowanie:
obniżenie temperatury otoczenia, usunięcie nadmiaru okryć i ubranek dziecka,
-  utrzymanie czystości skóry poprzez codzienne kąpiele przy użyciu mydeł bez dodatków
barwiących i innych składników kosmetycznych, mogących być przyczyną stanów
zapalnych lub nasilenia już występujących,
-  w przypadku gorączki – obniżanie temperatury znanymi metodami fizycznymi oraz za
pomocą leków przeciwgorączkowych na zlecenie lekarza,
-  potówki należy mechanicznie zetrzeć (np. szorstkim jałowym gazikiem) tak, by
wypłynęła zawarta w nich treść a następnie miejsce to przetrzeć 2% spirytusem
salicylowym,
-  przy potówkach czerwonych – puder płynny łagodzi objawy i przyspiesza ustąpienie
zmian,
-  niewskazane w tym okresie jest stosowanie oliwki kosmetycznej po kąpieli.

Otarcia naskórka

Otarcia naskórka - powstają w miejscach, gdzie ubranie ociera się o skórę dziecka lub
gdzie skóra trze o skórę. Należy dokładne osuszać skóry po kąpieli. unikać szorstkich, obcisłych ubrań, stosować puder dla niemowląt lub oliwki w celu zmniejszenia siły tarcia i zapewnianie dziecku dobrego samopoczucia.