Kalendarz rozwoju dziecka

Tygodnie

Miesiące

Lata

Rozwój niemowlaka 6 miesiąc

Rozwój niemowlaka 6 miesiąc

Mija pierwsze półrocze życia dziecka. Choć do tej pory maluch zdobył już wiele nowych umiejętności, to kolejne miesiące będą pod tym względem jeszcze bardziej intensywne. Tym, co będzie charakteryzować drugie półrocze, jest ogromne zróżnicowanie w zakresie tempa rozwoju, szczególnie motorycznego, u poszczególnych niemowląt.  

Kolejny skok rozwojowy

Na szósty miesiąc przypada kolejny skok rozwojowy (22-26 tydzień). Maluch jest już bardzo sprawnym akrobatą. Swobodnie przewraca się z pleców na brzuch, coraz częściej sukcesem kończy się też próba obrotu w przeciwnym kierunku. To właśnie na brzuszku lubi spędzać większość czasu, bo pozycja ta daje mu możliwość ćwiczenia i doskonalenia kolejnych umiejętności. Już nie tylko sprawnie podpiera się na dłoniach, próbuje też opierać się w tym czasie na kolanach, unosząc do góry pupę i odrywając od podłoża tułów. Jest to pozycja startowa do raczkowania, choć póki co, będąc na czworakach, niemowlę niepewnie chwieje się w przód i tył.

Nie oznacza to jednak, że nie wie, jak się przemieszczać. Wiele sześciomiesięcznych brzdąców zaczyna pełzać czy turlać się z jednego kąta pokoju w drugi. Mogą też obracać się dookoła wokół pępka. Ta zwiększona ruchliwość nieraz jest powodem frustracji u rodziców, kiedy próbują przewinąć wyrywającego się malucha.

Niemowlę może nie przepadać za leżeniem płasko na wznak, szczególnie w gondoli. Preferuje pozycję półleżącą i dlatego w tym okresie bardzo przydatny może okazać się bujaczek (ale pamiętajmy, aby dziecko nie spędzało w nim długich godzin). Koniec szóstego miesiąca to zazwyczaj dobra pora, aby zamienić gondolę na spacerówkę, ale pod warunkiem, że możliwe jest opuszczenie w niej oparcia do pozycji leżącej lub półleżącej.

Coraz bardziej interesuje się siedzeniem. Bez żadnych problemów podciąga się do siadu, gdy podajemy mu swoje ręce, a podtrzymywane – potrafi przez dłuższy czas siedzieć. Traci jednak równowagę, gdy zostaje przez nas puszczone i po krótkiej chwili przewraca się. Do samodzielnego siadania z pozycji leżącej jeszcze długa droga.

Sześciomiesięczne niemowlę z łatwością chwyta zabawki, potrząsa nimi, przekłada z rączki do rączki, obraca nadgarskiem, aby dokładnie obejrzeć je ze wszystkich stron, podąża za nimi wzrokiem, gdy spadają. Trzymając jeden przedmiot, wypuszcza go, gdy zaoferujemy mu inny, bardziej interesujący. Tym, co dla takiego malucha jest jeszcze za trudne, to trzymanie dwóch różnych zabawek w obu dłoniach równocześnie. W dalszym ciągu wkłada do buzi wszystko, co trafi do jego rączek.

Kiedy chwycimy niemowlę pod pachy i postawimy na podłożu, zauważymy, że będzie sprężynować nóżkami. Pamiętajmy jednak, że jest jeszcze o wiele za wcześnie, aby stawiać je przy szczebelkach łóżeczka i oczekiwać, że podtrzymując się ich, będzie samodzielnie stało.

Rozwój emocjonalno-intelektualny

Z jednej strony maluch jest komunikatywny, chętny do zabawy, lubi spacery, podczas których poznaje okolicę, z drugiej jednak – pod koniec szóstego miesiąca może pojawić się tzw. lęk separacyjny, który przybiera na sile zwłaszcza w okolicach siódmego i ósmego miesiąca. Gdy w zasięgu wzroku niemowlaka znajduje się mama lub tata – wszystko jest w porządku, ale gdy tylko znikną z jego pola widzenia, a pojawi się w nim ktoś obcy – natychmiast może zacząć donośnie płakać. Jedynym, co może je uspokoić, są bezpieczne ramiona rodzica. Uczucie przywiązania do bliskich osób jest u dziecka niezwykle silne.

Coraz wyraźniej zaznacza się charakter brzdąca. Zaobserwować można, czy jest żądny przygód, czy raczej preferuje to, co dobrze znane, czy szybko się irytuje, gdy coś nie idzie po jego myśli, czy raczej przyjmuje wszystko ze spokojem, czy łatwo się rozprasza, czy może potrafi skupić się na czynności mimo bodźców odwracających jego uwagę.

Niektóre niemowlęta zaczynają gaworzyć w piątym miesiącu, inne rozpoczynają swoją przygodę z łączeniem sylab nieco później. Zwykle na przełomie szóstego i siódmego miesiąca potrafią już posługiwać się ich długimi ciągami: „ba-ba-ba”, „gu-gu-gu”, „ma-ma-ma”, „da-da-da” itp. Sześciomiesięczne dziecko uwielbia się śmiać, szczególnie gdy spogląda w lustro, parskać, prychać i... pluć.

Pierwszy ząbek

Zazwyczaj między szóstym a dziewiątym miesiącem życia pojawia się pierwszy ząbek. Ale nierzadko trzeba poczekać na niego aż do pierwszych urodzin. Objawami, które mogą świadczyć o tym, że zbliża się ten czas, jest m.in. nasilone ślinienie się, zwiększona płaczliwość, marudzenie, kłopoty ze snem, obrzęk dziąseł.

W okolicach ciemiączka przedniego, które wciąż nie jest zarośnięte, zagościć może ciemieniucha. Naczyniaki płaskie, jeśli obecne są na skórze od urodzenia, w dalszym ciągu są dobrze widoczne. Swędząca wysypka w zgięciach łokci i kolan może być objawem atopowego zapalenia skóry. Przy wysokich temperaturach skórę ciała (szczególnie pleców i karku) pokryć mogą potówki.

Maleje ryzyko SIDS (zespół nagłej śmierci łóżeczkowej). U niektórych dzieci w trakcie płaczu może dochodzić do zanoszenia się, czyli bezdechu afektywnego. Jeśli takie sytuacje zdarzają się często, należy skonsultować się z pediatrą, zwykle jednak wystarczy dmuchnąć maluchowi w twarz, aby przywrócić normalny oddech.

Jeśli pod koniec piątego miesiąca nie podana została kolejna dawka szczepionek przeciwko  błonicy, tężcowi, krztuścowi, Hib (pałeczka hemofilna typu B) i polio, dziecko powinno ją przyjąć w szóstym miesiącu.

Nowe produkty

Według zaleceń WHO wyłączne karmienie piersią należy kontynuować do ukończenia przez dziecko szóstego miesiąca życia i dopiero wtedy powinno się rozpocząć wprowadzanie do diety nowych produktów. Wyjątkiem jest gluten, który zaleca się podawać od piątego miesiąca. Niektórzy rodzice czekają dłużej z rozpoczęciem rozszerzania diety, aż maluch sam zacznie interesować się jedzeniem i wyciągać po nie rączki (tzw. metoda BLW).

W przypadku karmienia mlekiem modyfikowanym w szóstym miesiącu należy kontynuować rozszerzanie diety rozpoczęte w miesiącu poprzednim. Do kleików ryżowych i kukurydzianych, zmiksowanych owoców i warzyw dołączyć można wysokiej jakości mięso. W szóstym miesiącu powinno się rozpocząć ekspozycję na gluten.

Przy rozszerzaniu diety należy obserwować reakcje organizmu dziecka. Wysypka czy dolegliwości ze strony układu pokarmowego powinny skłonić nas do wizyty u pediatry. Z tego powodu warto też nowe produkty wprowadzać stopniowo, pojedynczo, w pewnych odstępach czasu, aby przy ewentualnych objawach nietolerancji można było stwierdzić, co jest jej przyczyną.

Waga sześciomiesięcznego niemowlaka wynosi ok. 7,5-8 kg, choć jest to kwestia bardzo indywidualna i oceny prawidłowego rozwoju w tym zakresie powinien dokonywać pediatra (np. w oparciu o siatki centylowe). Zwykle między szóstym a ósmym miesiącem życia maluchowi przestaje dokuczać ulewanie pokarmu.

Należy skonsultować z lekarzem suplementację witaminy D – podawanie jej zaleca się do ukończenia 1. roku życia, a nawet dłużej, z uwagi na powszechnie występujące niedobory.

Jak się bawić?

Sześciomiesięcznemu dziecku mnóstwo radości przysporzy przeglądanie się w lustrze, choć jeszcze nie będzie zdawać sobie sprawy, że to jego własne odbicie. W odstawkę może pójść mata edukacyjna, której powierzchnia stanie się zbyt mała dla coraz bardziej ruchliwego brzdąca. W tym okresie największym zainteresowaniem cieszą się zabawki z metkami, które niczym magnes przyciągają wzrok niemowlaka, gryzaki czy pozytywki z łagodnymi melodiami.

Niemowlę jest niezwykle ciekawskie. Warto – zarówno w domu, jak i na spacerze – opowiadać mu o tym, co znajduje się w jego otoczeniu, nazywać przedmioty, na które patrzy, czy mówić, co w danej chwili robimy. W dalszym ciągu dobrym pomysłem będą również zabawy paluszkowe i teatrzyk kukiełkowy. Wśród zabawek nie powinno zabraknąć książeczki z twardymi stronami, które wytrzymają nieustanne wkładanie do buzi. Mogą to być także miękkie książeczki wykonane z materiału, z dodatkowymi elementami piszczącymi i szeleszczącymi.

W szóstym miesiącu maluch uczy się, że zasłonięte przedmioty tak naprawdę nie znikają. Dlatego do codziennych zabaw wprowadzić można chowanie ulubionych zabawek np. pod kocykiem i wyjmowanie ich po krótkiej chwili. Takie nagłe pojawienie się przedmiotu spotka się z ogromnym zainteresowaniem i okrzykami radości.

Należy pamiętać, aby zwracać baczną uwagę na to, czy w zasięgu rączek dziecka nie znajdują się drobne obiekty, które mogłyby zostać przez nie połknięte. Trzeba też odpowiednio zabezpieczyć mieszkanie: umieścić zaślepki w kontaktach, jeśli są położone nisko nad podłogą, usunąć wszelkie ciężkie przedmioty, które mogą zostać przez brzdąca popchnięte i które mogłyby na niego spaść.

Najczęściej popełniane błędy

- Sadzanie niemowlaka i podpieranie go poduszkami,
- Stawianie niemowlaka przy szczebelkach i oczekiwanie, że będzie samodzielnie stał, podtrzymując się ich.
- Noszenie dziecka w nosidełku przodem do świata,
- Pozostawianie niemowlaka samego na przewijaku, brzegu łóżka czy stołu,
- Zabawy połączone z podrzucaniem i potrząsaniem dzieckiem,
- Trzymanie niemowlaka w bujaczku przez zbyt długi czas, co ogranicza mu możliwość ćwiczenia zmiany pozycji,
- Stosowanie u dziecka zbyt dużej ilości kosmetyków.

Dziecko powinno już umieć:

  • przewracać się z pleców na brzuch
  • siedzieć, gdy jest podtrzymywane i przez chwilę siedzieć samodzielnie bez podtrzymywania
  • sprężynować nóżkami podczas stawiania na podłożu
  • przekładać zabawkę z rączki do rączki, obracać nadgarskiem, aby ją dokładnie obejrzeć
  • śledzić wzrokiem spadający przedmiot
  • gaworzyć



Dziecko może już umieć:

  • przewracać się z brzucha na plecy
  • pełzać
  • przyjmować pozycję „na czworakach”
  • turlać się z jednego kąta pokoju w drugi
  • leżąc na brzuchu, obracać się dookoła pępka



To powinno zaniepokoić:

  • nie przewraca się z brzucha na plecy
  • nie podejmuje prób przewracania się z pleców na brzuch
  • nie przyciąga brody do klatki piersiowej podczas podciągania do siadu
  • podczas prób stawiania nie sprężynuje nóżkami, lecz mocno je prostuje i wbija stopy w podłoże
  • nie próbuje gaworzyć
  •  nie chwyta zabawek, nie próbuje przekładać ich z rączki do rączki

Opracowała: mgr Małgorzata Przybyłowicz – Nowak

Następny artykuł: 8 tydzień ciąży