Rozwój niemowlaka 2 miesiąc

Niemowlę w bardzo szybkim tempie nabywa nowe umiejętności. Właśnie w drugim miesiącu życia przechodzi pierwsze skoki rozwojowe. Nie tylko doskonali się w roli obserwatora, ale przede wszystkim zaczyna nawiązywać kontakt z otoczeniem – świadomie się uśmiecha, rozpoznaje bliskie osoby i próbuje je skłonić do zabawy czy do wzięcia na ręce i przytulenia.

Rozwój fizyczny w 2 miesiącu

Około piątego i ósmego tygodnia życia dziecko może stać się bardziej marudne. To znak, że przechodzi tzw. skok rozwojowy i wkrótce, dosłownie z dnia na dzień, zaskoczy rodziców całkiem nowymi sprawnościami.

W drugim miesiącu ruchy niemowlaka są bardziej skoordynowane. Nie macha bezładnie kończynami, lecz coraz częściej możemy dostrzec, że ruch ręki czy nogi jest zamierzony. Maluch np. potrafi złączyć dłonie w linii środkowej ciała na wysokości oczu i tak przypatrywać się im przez chwilę. Dłonie przez większość czasu są rozluźnione, chyba że niemowlę celowo zaciska je w piąstkę, aby następnie włożyć ją do buzi. Jednym słowem: dziecko ćwiczy koordynację oko-ręka. Również ruchy nóg są spokojniejsze, dostrzec można naprzemienne kopanie. Rączki nie są już cały czas zgięte w łokciach i przyciągnięte do ciała, lecz często są wyprostowane, a podczas snu nawet swobodnie rozrzucone na boki. Powoli zaczynają zanikać niektóre odruchy pierwotne, np. odruch kroczenia.

Podczas leżenia na plecach kręgosłup coraz mocniej przylega do podłoża, co jest oznaką jego postępującego wyprostu. Dziecko może już umieć przez chwilę utrzymać głowę w linii środkowej ciała. Pod koniec drugiego miesiąca niektóre maluchy podejmują pierwsze próby przewracania się z pleców na bok i na odwrót. Leżąc na brzuchu, nadal ćwiczą unoszenie główki. Potrafią ją podnieść na wysokość kilku centymetrów, układając pod kątem ok. 45 stopni w stosunku do podłoża, mogą też, trzymając główkę w powietrzu, odwracać ją na boki. W dalszym ciągu jednak nie trwa to długo, bo mięśnie są słabe i szybko się męczą. Niemowlę próbuje też unieść głowkę, gdy ułożone jest w pionie (np. na ramieniu rodzica).    

U dwumiesięcznego malucha oczy mogą nadal zezować, ale w kolejnych tygodniach mięśnie kontrolujące ruchy gałek ocznych powinny być już na tyle silne, że zjawisko to ustąpi. Zwykle do ukończenia drugiego miesiąca znika zasinienie dłoni i stóp. Może też już zarosnąć ciemiączko tylne (przednie będzie zarastać jeszcze przez wiele miesięcy).

Jeśli tułów niemowlaka wygina się w łuk, dłonie wciąż przez większość czasu są zaciśnięte w piąstki, a zgięte ręce i nogi utrudniają ubieranie, należy skonsultować się z pediatrą (a w dalszej kolejności, w razie potrzeby – z neurologiem), mogą to być objawy wzmożonego napięcia mięśniowego. Z kolei niewielkie zainteresowaniem tym, co dzieje się dookoła, niechęć do ssania piersi, niepodejmowanie prób unoszenia główki podczas leżenia na brzuchu może wskazywać na obniżone napięcie mięśniowe.

Rozwój emocjonalno-intelektualny

Skok rozwojowy dotyczy nie tylko motoryki, ale także obszaru emocjonalno-intelektualnego. W drugim miesiącu życia niemowlę zaczyna głużyć, czyli wydawać charakterystyczne gardłowe dźwięki (np. ehe, kha, agu).

Rodziców zwykle najbardziej cieszy fakt, że maluch po raz pierwszy świadomie się uśmiecha. Uśmiech ten pojawia się zarówno podczas zabawy, jak i w trakcie przyglądania się opiekunowi. Dziecko potrafi okazać zainteresowanie obiektem, a w szczególności – twarzą kogoś bliskiego. Ożywia się wówczas, macha rączkami, głuży, tak jakby chciało dać do zrozumienia, aby zacząć się z nim bawić bądź wziąć na ręce i przytulić. Zaczyna więc przekazywać swoje oczekiwania, potrafi też okazać niezadowolenie, jeśli coś nie idzie po jego myśli. Doskonale wyczuwa nastrój drugiej osoby.

W porównaniu do poprzedniego miesiąca dziecko zdecydowanie dłużej przygląda się obiektom, łatwiej też przychodzi mu wodzenie za nimi wzrokiem. Coraz częściej wyciąga rączki w kierunku pokazywanego przedmiotu, jednak jeszcze nie potrafi go uchwycić i trzymać samodzielnie. Dotychczas największą uwagę skupiały na sobie obiekty czarno-białe, teraz maluch interesuje się również przedmiotami w intensywnych kolorach.

Dwumiesięczne niemowlę funkcjonuje według stałego rytmu dobowego. Choć zdarzają się dni, kiedy wszystko wydaje się być na opak, to jednak niektóre punkty harmonogramu zawsze wypadają o mniej więcej tej samej porze, np. chęć do zabawy. Bardzo ważne jest przestrzeganie pewnych rytuałów, które dają dziecku poczucie bezpieczeństwa i pomagają mu zorientować się, co nastąpi w dalszej kolejności. Można więc zauważyć, że gdy wieczorem rozbieramy malucha, on ożywia się, wiedząc, że nadeszła pora na kąpiel.

Zdrowie niemowlaka 

Na drugi miesiąc przypadają kolejne obowiązkowe szczepienia: przeciwko błonicy, tężcowi, krztuścowi, wirusowemu zapaleniu wątroby typu B i Hib (pałeczka hemofilna typu B). Zazwyczaj ok. szóstego tygodnia życia zaleca się wykonanie kontrolnego badania USG stawów biodrowych, w celu wykluczenia wrodzonej dysplazji.

W drugim miesiącu życia aktywują się gruczoły łzowe i ślinianki. Maluch zaczyna więc płakać łzami. Natomiast podczas snu nadmiar śliny gromadzącej się w buzi nierzadko wywołuje odruch kaszlowy. Tak jak i w poprzednim miesiącu maluchowi dokuczać może sapka, czkawka, kolka jelitowa. Na skórze głowy zagościć może ciemieniucha, a w jamie ustnej – pleśniawki. Jeśli u malucha występują naczyniaki płaskie, to w dalszym ciągu mają żywy kolor. Zdarza się, że dopiero w drugim miesiącu na skórze twarzy i ciała pojawia się trądzik niemowlęcy.

Jeśli u dziecka podczas snu zaobserwować można dłuższe przerwy w oddychaniu, trwające co najmniej 10-15 sekund, należy skonsultować się z pediatrą, aby stwierdzić, czy przyczyną jest bezdech. Warto też poprosić specjalistę o rady, jak zminimalizować ryzyko SIDS (zespół nagłej śmierci łóżeczkowej), który najbardziej zagraża maluchom między drugim a czwartym miesiącem życia.

Co powinien jeść?

W porównaniu do dnia narodzin dziecko jest dłuższe o ok. 4 cm i cięższe o ok. 1,5 kg. Zwykle w drugim miesiącu życia u malucha wyraźnie rośnie apetyt, może więc domagać się częstszego karmienia. W przypadku karmienia piersią należy kontynuować podawanie witamin D i K (w przypadku karmienia mlekiem modyfikowanym sposób postępowania trzeba ustalić z pediatrą).

W dalszym ciągu niemowlakowi dokuczać może ulewanie. Jeśli jednak obficie wymiotuje niemal po każdym karmieniu i towarzyszy temu płacz, mogą to być objawy refluksu żołądkowo-przełykowego. Inną przyczyną wymiotów może być alergia pokarmowa na białko mleka krowiego, szczególnie jeśli pojawia się również wysypka czy śluzowe stolce.

Jak się bawić?

Do stałego zestawu zabawek (karuzelka, grzechotka, czarno-białe rysunki) warto dołączyć matę edukacyjną. Podczas leżenia na plecach maluch ma przed oczami (w odległości 20-30 cm, a więc najlepszej z uwagi na wzrok niemowlaka) kolorowe zabawki, które zachęcają do sięgania po nie i chwytania. Natomiast gdy dziecko leży na brzuchu, znajdujące się dookoła fascynujące obiekty dopingują go do unoszenia główki. Warto wybrać taką matę, która oferuje różne rodzaje stymulacji, a więc obecne są m.in. zabawki w formie pluszaków, gryzaków, grzechotek, elementy szeleszczące, grający moduł czy bezpieczne dla niemowląt lusterko.

Należy jednak pamiętać, że wciąż niezastąpione jest towarzystwo drugiej osoby, zwłaszcza mamy. Warto do malucha dużo mówić, śpiewać mu kołysanki, uśmiechać się do niego i... stroić miny. Wprowadzić można nową zabawę: a kuku, która na pewno spotka się z ogromnym entuzjazmem.

Nadal bardzo ważny jest zmysł dotyku, warto więc każdego wieczoru wykonać delikatny masaż całego ciała.

Najczęściej popełniane błędy

- Obciążanie dziecka nadmierną ilością bodźców, np. przedłużanie zabawy, gdy maluch daje wyraźne znaki, że jest zmęczony i chce ją przerwać (m.in. odwraca główkę od zabawki czy twarzy opiekuna),
- Unoszenie niemowlaka za nóżki podczas przewijania (aby zmienić pieluszkę, należy podsunąć dłonie pod jego pupę i podnieść ją do góry),
- Próby podciągania dziecka do siadu za rączki,
- Niepodpieranie główki dziecka podczas noszenia,
- Zabawy połączone z potrząsaniem dzieckiem, podobnie jak zbyt intensywne kołysanie wózkiem, podczas którego główka bezładnie podskakuje.
- Traktowanie fotelika samochodowego jako miejsca do spania (fotelik wymusza nieprawidłową – połsiedzącą – pozycję ciała),
- Wykonywanie w obecności niemowlaka zbyt gwałtownych ruchów, głośne i nerwowe mówienie,
- Stosowanie u dziecka zbyt dużej ilości kosmetyków,
- Oczekiwanie, że maluch szybko nauczy się odróżniać dzień i noc,
- Ograniczanie czasu, jaki poświęca się na noszenie dziecka na rękach, w przekonaniu, że zbyt częste noszenie „rozpieszcza” malucha (należy pamiętać, że bliskość daje niemowlakowi poczucie bezpieczeństwa).

Dziecko powinno już umieć:

• wykonywać bardziej skoordynowane ruchy rękami i nogami
• podczas leżenia na plecach złączyć dłonie w linii środkowej ciała na wysokości oczu
• zacisnąć dłoń w piąstkę i włożyć ją do buzi
• prostować rączki i układać je wzdłuż ciała
• podczas leżenia na brzuchu unieść główkę, trzymać ją pod kątem ok. 45 stopni i odwracać na boki
• głużyć
• uśmiechać się
• skupiać uwagę na obiekcie i wodzić za nim wzrokiem
• rozpoznawać bliskie osoby
• rozpoznawać obiekty (bądź twarz), które znikają na kilka sekund i pojawiają się ponownie (tzw. pamięć świeża)
• funkcjonować według stałego dobowego rytmu

Dziecko może już umieć:

• przewracać się z pleców na bok i na odwrót
• unosić główkę, gdy trzymane jest w pozycji pionowej
• podczas leżenia na plecach przez chwilę utrzymać głowę w linii środkowej ciała
• wyciągać rączki w kierunku zabawki

To powinno zaniepokoić:

• maluch jest mało aktywny, nie podejmuje prób unoszenia główki podczas leżenia na brzuchu bądź przeciwnie: dłonie przez większość czasu są mocno zaciśnięte w piąstki, ciało dziecka często wygina się w łuk, ubieranie jest utrudnione na skutek ugiętych rąk i nóg – mogą to być objawy nieprawidłowego napięcia mięśniowego
• nie skupia uwagi na obiekcie, nie wodzi za nim wzrokiem
• nie unosi główki, leżąc na brzuchu

Opracowała: mgr Małgorzata Przybyłowicz - Nowak